Ses olayları

ses olayları

SERTLEŞME (ÜNSÜZ BENZEŞMESİ)

Türkçe sözcüklerde sert sessizden sonra yine sert sessiz gelmelidir. (F – S – T – K – Ç – Ş – H – P)  +  (c – d – g)

ç      t    k

Sokak – da                Sokakta

Türk – ce                 Türkçe

Bas – gı                Baskı

Diş – ci                  Dişçi

Aşağıdaki paragrafta sert sessizlerin benzeşmesi kuralı uygulanmamıştır. Siz, yanlış yazılan yerleri aşağıdaki tabloda düzeltiniz.

Dedem etcil biri. Hep et yemek ister. Akşamki yemekde et olmadığı için, tabakdaki yemeğini yemedi. Gitdi, kendine ayrıca yemek yapdı. Girişgen biridir dedem. Çekingenliği yokdur. Annem eskiden üzülse de artık yapdığı yemeklerin bazen yenmemesine alışdı. Bu yüzden dedemle aralarında küsgünlükler olmuyor.

1. 6.
2. 7.
3. 8.
4. 9.
5. 10.

Soru1: Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisinde ünsüz benzeşmesi vardır?

1. Koltuğun üstünde bir kedi vardı.
2. Zilin sesini duyunca yerinden fırladı.
3. Yaşadığı felaketi ağlayarak anlattı.
4. yardımları ihtiyaç sahiplerine dağıttılar.

Soru2: Aşağıdakilerin hangisinde sertleşme olması gerekirken yapılmamış?

1. Dürüstce davranmak
2. Mertçe söyleşmek
3. Soğukça şakalar yapmak
4. Çiftçi ile konuşmak

UYGULAMALAR

Aşağıdaki sözcüklere yanlarındaki ekleri getiriniz. Değişim yaşanıyor mu? Gösteriniz.

SES BİLGİSİ GENEL

1‐Gömleğimi çok güzel ütülemelisin. 2‐Öğretmen bizi affetti.

3‐Uçağa ilk kez bindim. 4‐Birlikten kuvvet doğar.

5‐Aklını kullanan kişiler başarılı olur.

6‐Sınavda heyecanlandığı için bazı soruları yapamadı.

7‐Bakımsızlıktan ev harabeye dönmüştü.

8‐Matbaanın bulunmasıyla okuma yazma oranı arttı.

9‐Aşırı sıcaklar can kaybına yol açtı.

10‐Yoğun kar yağışı nedeniyle yollar trafiğe kapatıldı.

11‐Dostluğumu reddetmeyin. 12‐Kitapçı bize yardımcı oldu. 13‐ Çocuk yeni okuluna alışmıştı.

14‐Çocuklar parkta oynuyor.

15‐Düşünce kardeşimin omzu çıkmıştı.

16‐Karanlıktan seni görememişim. 17‐Öğrenciler öğretmeni iyi dinliyor.

18‐Gecenin tadı yok, farkında mısın? 19‐Yedi dağın çiçeği karışmış bu süte.

20‐Bir ayağı sakat olduğundan yürürken zorluk çekiyordu.

21‐Halk, hırsızı hemen yakalıyor.

22‐Bu mektubu iki gün önce yazmıştım.

23‐Aracımızı yolun kenarına park ettik.

SES BİLGİSİ ÇALIŞMA KÂĞIDI

Aşağıdaki tabloda verilen cümlelerde hangi ses olaylarının bulunduğunu uygun yerlere koyacağınız ( X ) işareti ile gösterin.